Nu de introductie-opdracht, wat mij betreft boven verwachting goed, gemaakt is, komen we toe aan de tekst van het eigenlijke gedicht. De wereldberoemde ballade van Goethe. Een kunstballade om precies te zijn. Het onderscheid tussen de volks- en kunstballade komt later nog ter sprake. Ik raad jullie aan, ook als Duits je minder ligt, vooral eerst de Duitse tekst goed te lezen en daarna pas je toevlucht te nemen tot de literaire vertaling van Rozemond. Deze vertaling is zeker niet slecht, heeft ook zijn esthetische kwaliteiten, maar is zoals altijd bij vertalingen een afspiegeling van het origineel. Gelijk in de titel al is de vertaling interpreterend, waardoor andere interpretaties al uitgesloten worden en dat is jammer. Het doet de rijkdom van het origineel te kort. Ook over het vertaalprobleem komen we later zeker nog te spreken.
Informatie over het ontstaan van deze ballade, over Goethe, de bron waarop hij zijn ballade baseerde enz. volgen vanzelfsprekend nog.
Zoals jullie zien houdt de introductie-opdracht een nauw verband met de eerste strofe van de ballade. Jullie hebben met behulp van de schilderijen de gestelde vraag in de openingsstrofe al beantwoord en geanticipeerd op de mogelijke inhoud. Dan volgt nu opdracht 1.
Opdracht 1 (bij gedicht Erlkönig in vorige post)
1
a) Markeer exact de ‘sprekers’ in dit gedicht. Wie spreekt er wanneer? Valt er een logische structuur te ontdekken, wat valt hierover te zeggen? Staat het aantal sprekers gelijk aan het aantal voorkomende figuren?
b) Welke functie heeft de vraag die aan het begin van de ballade gesteld wordt? Welke functie heeft de eerste strofe in het geheel?
c) Hoe waardeer je de functie van de laatste strofe in relatie tot de hele ballade en tot de eerste strofe in het bijzonder?
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
16 comments:
1a) het exacte aantal sprekers is, naar mijn idee:
de verteller
de vader
de zoon
de elvenkoning
Dat maakt het aantal sprekers ongelijk aan het aantal figuren, omdat de verteller niet voorkomt maar wél de moeder van de elvenkoning, en zijn dochters.
b) de functie van de vraag aan het begin is vooral het introduceren van de hoofdpersonen uit het gedicht. Door wat er geschreven wordt snap je direct dat het kind niet gezond is en dat de vader zich haast om het kind.
De functie in het geheel is vooral het duidelijk maken van de sprekers: wie zegt wat, en waarom?
c) de laatste strofe is een vorm van afsluiting van de ballade, je krijgt medelijden met de vader overigens, omdat hij zó zijn best doet zijn kind te redden terwijl het sterft in zijn armen. Wat wel opvallend is, is dat de laatste strofe ongeveer hetzelfde sjabloon volgt als de eerste. Weer het snelle rijden, het kind, het zorgen voor het kind en dan een afwijking van het 'sicher' en 'warm', nl: tod. Het tegenovergestelde...
1.a)
1. de verteller
2. vader, zoon, zoon, vader
3. erlkönig
4. zoon, vader
5. erlkönig
6. zoon, vader
7. erlkönig, zoon
8. de verteller
De verteller opent en sluit het gedicht. De middenstrofes zijn een gesprek tussen vader en zoon, en tussen de zoon en erlkönig. Deze gesprekken wisselen elkaar af. De structuur: als erlkönig iets zegt of doet, reageert de jongen daarop tegen zijn vader in plaats van tegen de erlkönig zelf. Het aantal sprekers staat niet gelijk aan het aantal figuren in het gedicht. De verteller is geen figuur in het gedicht maar komt wel aan het woord en de moeder en dochters van de erlkönig zijn wel figuren in het gedicht maar komen niet aan het woord.
1.b)
De vraag aan het begin van de eerste strofe heeft als functie om de aandacht op de situatie in het gedicht te vestigen. De eerste strofe is bedoeld als een soort situatie/omgevingsschets. Je weet dan dat het laat is, nacht al zelfs, dat er wind staat, dat een vader met zijn zoon rijdt en dat hij hem stevig vasthoudt en warm houdt.
1.c)
Vader probeert het hele gedicht door de zoon gerust te stellen. Het zou kunnen lijken alsof de vader niet weet dat zijn zoon stervende is, en dat hij de ijlpraat van zijn zoon luchtig weg probeert te wuiven. Maar in de laatste strofe blijkt dat dit niet het geval is. Hij huivert, en rijdt heel snel om het erf te bereiken. Dit lijkt te impliceren dat hij al die tijd wist dat zijn zoon stervende was, en dat hij op weg was om hulp te zoeken voor zijn zoon. We kunnen dit echter niet zeker weten.
De relatie tussen de eerste strofe en de laatste strofe is dat er weer staat dat vader zijn kind in zijn armen geklemd heeft. In de eerste strofe weet je nog niet wat er aan de hand is, in de laatste strofe wordt het een stuk duidelijker waarom de vader en zoon op dat nachtelijke uur nog op pad waren.
Ik heb eindelijk door hoe die weblog werkt... haha. Dus ik hoop snel ook inhoudelijk te reageren!;)
Het spijt me, maar ik kan er echt amper wat van maken in het Duits. Het blijft dan compleet gissen en raden. Dan maak ik echt nog meer van de Nederlandse vertaling. Met Duits kom ik niet verder dan Ich bien, Du biest ofzo. Ik weet niet eens hoe je dat schrijft. :$
En hoezo is de titel al direct een interpretatie?
Maar dank voor de vertaling.
En op basis daarvan mijn antwoorden.
a) Hierbij heb ik niks toe te voegen aan de rest. Behalve dat het mij opviel dat er steeds een - staat als er van spreker wordt gewisseld. En de tekst van de Elfenkoning tussen » « staat.
b) De eerste vraag geeft naar mijn idee aan wie de hoofdrolspeler is.
Er staat namelijk rijdt en niet rijden.
Verder is de rest van de strofe ervoor om de sfeer vast te schetsen zodat je niet direct in het diepe wordt gegooid.
c) Regel 29 en 30 lijken mij een soort samenvatting.
Regel 31 laat toch zien dat de vader echt wel in de Elfenkoning geloofde. Want dat ternauwernood slaat niet op het kind dat gered wordt. Hoewel ik mij afvraag of wàs al dood er niet op duidt dat de vader niet een echt gesprek heeft gehad met de zoon, maar het zelf alleen zo beleefde? Of lees ik het woordje 'was' dan verkeerd?
Verder zou je de eerste en de laaste strofe zo achter elkaar kunnen plakken.
In aansluiting bij Maara een vraag aan Recitativo (of andere Duits-kenners): in je inleiding zeg je dat in de Nederlandse versie de titel meteen al een interpretatie geeft. Heeft 'erlkönig' dan meerdere betekenissen?
Inhoudelijk is er nu denk ik wel genoeg over gezegd, en Recitativo, bedankt voor de heldere uitleg en toelichtingen!!
Dat het een Duits gedicht is vind ik geen probleem, hoewel mijn Duits niet optimaal is, maar het is wel een mooie taal voor poezie.
Dit gedicht kwam me meteen al bekend voor en nu weet ik waarvan ik het ken: Schubert (o.a.) heeft het op muziek gezet. Misschien wel de moeite waard om naar te luisteren, ik vind het zelf erg mooi: http://www.digischool.nl/ckv2/romantiek/romantiek/muziek/ballade_erlkonig.htm
Hm.. ik zie dat de link niet helemaal volledig is. Door te googelen op 'erlkonig' en 'schubert' kom je er ook.;)
Nou ja, over dat inhoudelijk, bedoelde ik bij deze opdracht dan...;) (m.a.w. ik heb niet veel meer toe te voegen wat dat betreft)
Oh, dat is wel gaaf. Als je de koning als 'elzenkoning' ziet, dan is hij veel meer op z'n plaats in het bos, en dan is het ook logisch dat het kind in de bomen allerlei onheil ziet, terwijl de vader vooral bomen ziet... Dan krijg je het verschil tussen het realisme van de vader / volwassene en de fantasie / het magische van het kind / de kinderwereld.
Oh, en even een muzikale opmerking: ik doe een poging de klassieke versie te downloaden (sloooooom), maar de rest heb ik geluisterd, ik vond de gesproken versie (onder aan het rijtje) het mooist, moest heel hard lachen om de parodie (het kind leeft, het paard was dood) en de cabarettoestanden vond ik jammer, ik kan er niet zo goed tegen als zo'n tragisch gedicht op zo'n schijnbaar lachwekkende manier voorgedragen wordt.
Over de versies van Schubert en Reichardt, ik vind die van Schubert het mooist. Misschien omdat ik die al kende, maar ook omdat het mijns inziens beter de sfeer van het gedicht meegeeft. Het is langzamer, en vooral dat 'mein Vater, mein Vater' vind ik mooi.
Overigens, ik verveel me niet hoor;), maar de linkjes zijn wel interessant.
Ik zal ook maar eens reageren. (Ik zal in het vervolg wat eerder antwoorden.) De versie van Schubert is expressiever, en dat bevalt me wel. De versie van Reichardt is vlakker, maar ook goed luisterbaar. Ik weet niet of de muziek daar nou 'minder in de weg' zou zitten. Als je een muzikale versie er van maakt om vervolgens te zeggen dat je ruimte wil laten voor een interpretatie van de hoorder, denk ik niet dat het heel nuttig is om er een muziekstuk van te maken. Dit is m.i. het doel juist van de componist: zijn interpretatie geven aan de gebeurtenis d.m.v. muziek. In ieder geval in de romantiek, denk ik. (of toch niet? :?)
Verder is wat betreft de opdracht wel genoeg gezegd, heb ik het idee... Afgezien van het feit dat de laatste strofe een cata-strofe is.
Dat van die Elven/Elzenkoning had ik inderdaad al eerder uitgezocht op Wikipedia. Interessant :)
Maandag plaats ik de nieuwe opdracht. Ik zou het nu wel willen doen maar hij staat niet bij mn ouders in de computer :)
Niet spreken tot jij het zegt? Dat wordt nog lastig.. nou ja, op msn lukt het ;P
Hé! Niet met vaktermen smijten! :P :D
Ben benieuwd naar de volgende opdracht...
Overigens, ik vond Schubert ook mooier. En elke illustratie / omlijsting / vermuzikaling / vertaling van een gedicht (of wat dan ook) is toch al een interpretatie? Dat andere muziekstuk is dus ook een interpretatie... :-)
Niet spieken? Maar ik kende het gedicht al (vandaar dat ik de schilderijen herkende) dus waarschijnlijk was ik al bevooroordeeld. Of niet? :)
In ieder geval.. vriend en ik vonden het interessant, vandaar dat we op Wiki gingen zoeken.
Ik zal het nooit meer doen meester Reci :p
Post a Comment