Tijdens het uitwerken van opdracht 1 bleek dat men steeds meer in de richting van een interpretatie gedrukt werd. In deze opdracht willen we dan ook tot een mogelijke interpretatie komen. In de laatste opdracht (nummer 3 dus) zullen we enkele gangbare interpretaties met elkaar bediscussiëren. Tussen deze opdrachten door zal ik nog wat theorie spuien voor de fijnproevers.
a) Beschrijf de verschillende wijzen waarop de vader en het kind de ‘natuur’ waarnemen.
b) Probeer te beschrijven op welke manier Goethe erin slaagt om de angst van de jongen gaandeweg te laten toenemen. Welke talige middelen worden daartoe ingezet? Betrek hierin ook de ‘verleidingsrede’ van de Elvenkoning.
c) Welke redenen zou de vader kunnen hebben voor deze nachtelijke rit? Wat zijn voor de hand liggende redenen voor de waarnemingen, voor de gevoelens van het kind? Waaraan sterft het kind volgens jullie? Wat is er gebeurd voor de nachtelijke rit? Wat gebeurt er volgens jullie na de slotstrofe?
d) Zouden de optredende figuren beelden kunnen zijn voor iets anders? Welke diepere betekenis zou Goethe kunnen hebben met hetgeen hij presenteert? Anders gezegd, wat lees jij achter het verhaal van de vader en het zieke kind?
Bonusopdrachtje (voor de mensen met erg veel tijd *knipoog*):
Probeer (bijv. via wiki, google, een handboek e.d.) informatie te vinden over de Duitse literatuurperiode ‘Sturm und Drang’. Welke kenmerken / elementen uit deze stroom zie je terug in de ballade van Goethe?
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
6 comments:
Goed, dan zal ik de spits maar afbijten...
a) De vader ziet de natuur gewoon als de natuur ('Nebelstreif', 'dürren Blättern', 'alten Weiden so grau' etc.). Het kind ziet juist niet de natuur, maar de Erlkönig en zijn dochters en iedere keer als hij dat tegen zijn vader zegt, probeert die hem gerust te stellen door te zeggen dat het gewone natuurdingen zijn.
b)Dat de jongen steeds banger wordt, wordt duidelijk door de opbouw van het gesprek tussen zoon en vader en zoon en Erlkönig. Eerst ziet de jongen de Erlkönig, zegt dat tegen zijn vader en die doet het af als een 'Nebelstreif'. Dan spreekt de Erlkönig in de volgende strofe de jongen aan, door hem te verlokken met mooie dingen'. ('komm, geh mit mir', 'schöne Spiele', 'bunte Blumen'.)
In de volgende strofe blijkt de vader opnieuw de Erlkönig niet waargenomen te hebben en dus ook niet gehoord te hebben wat deze de jongen aangeboden heeft.
Vervolgens probeert de Erlkönig de jongen opnieuw te verleiden, ditmaal door zijn dochters te noemen, de dochters die de jongen blijkens zijn reactie ook daadwerkelijk ziet (alhoewel het volgens vader oude, grauwe wilgen zijn).
Tenslotte gebruikt de Erlkönig geweld, culminerend in het 'Erlkönig hat mir ein Leids getan', de woeste rit van de vader (die blijkbaar begrijpt dat het toch tijd wordt om uit het bos / bij de Erlkönig vandaan te verdwijnen) en de dood van het kind.
c) De reden voor de rit wordt niet genoemd, maar men zou kunnen aannemen dat de vader met zijn zieke kind zo snel mogelijk thuis wil komen. Het kind is waarschijnlijk ziek (alhoewel dat er niet staat), en ziet door zijn koorts allerlei dingen, zoals de Erlkönig. Maar het stáát er niet, dat de jongen ziek is, misschien waren zoon en vader ergens heen geweest en was het later geworden dan ze wilden, en probeerden ze gewoon zo snel mogelijk thuis te komen. Maar dan is daar de Erlkönig, niet zichtbaar voor de volwassene, die alleen maar op zijn waarneming vertrouwt, maar nog wel voor de jongen met zijn onbevangen blik die nog openstaat voor het 'magische'. De Erlkönig wil de jongen bij hem hebben, en als hij niet vrijwillig gaat, moet het maar met geweld (lees: de dood).
d) Zodoende zou je kunnen zeggen dat de Erlkönig voor de Dood staat, maar misschien ook voor het magische, het bovennatuurlijke. De jongen zou dan de onbevangen blik van het kind kunnen verbeelden, of de onschuld, en de vader de nuchterheid, die alles op een logische wijze wil verklaren. Maar ik kan me voorstellen dat anderen nog heel andere mooie verklaringen kunnen hebben...
a)waarneming natuur door vader en kind:
- De kind vanuit zijn angst voor dreiging, donkerte en het onbekende (die naderhand toch terecht blijkt te zijn) als een kind dat niet durft te slapen voor een 'beest' in de hoek en ook heel beschouwend en beschrijvend.
- De vader heel relationeel en verklarend
b) toename angst:
- Het verbergen van het gezicht
- Het reageren op de verschijning van de Elvenkoning (alleen nog waarnemen van dreiging)
- het reageren op de woorden van de Elvenkoning aan hem (woordelijk contact met de dreiging, de elvenkoning spreekt tot hem)
- Het besef dat de Elvenkoning hem iets heeft aangedaan (lijfelijk contact)
- kermen als hoogtepunt van angst (niets meer kunnen uitbrengen)
C) Het kind is heel ziek voor de rit en de vader rijdt hem vliegensvlug naar een dokter en houdt het kind warm. Volgens mij hallucineert/ijlt het kind en is het al stervend.
d) Zouden de optredende figuren beelden kunnen zijn voor iets anders? Welke diepere betekenis zou Goethe kunnen hebben met hetgeen hij presenteert? Anders gezegd, wat lees jij achter het verhaal van de vader en het zieke kind?
Ha! Hier verraad je al dat het kind ziek is (lees ik pas na het beantwoorden van c hoor) want het staat nergens in het gedicht (toch?) Maar over deze vraag ga ik nog nadenken. Vooralsnog lees ik menselijke onmacht, de vaderlijke liefde die het kind wil beschermen en redden en de (boven)natuurlijke krachten die het kind toch afnemen van de vader. Ook al negeert de vader deze krachten door de omgeving/het leven rationeel te benaderen.
Ik bedoel natuurlijk niet relationeel maar rationeel (zie a) hehe
Ik vond je toevoeging over het magische en de Anderwereld wel waardevol. Wat er in ieder geval gebeurt, is dat het kind de Erlkönig 'ziet' en aan het eind van het gedicht dood is, en de Erlkönig dus blijkbaar de personificatie van de Dood of de overgang naar het andere leven (is ook de Dood) is.
Maar wat je zei over het kiezen tussen de een of de ander, ik zit me af te vragen of dat nodig is. Kan het niet zo zijn dat de vader inderdaad alleen natuur ziet en de kind inderdaad de Erlkönig? Zien ze misschien niet twee kanten van de ene zaak, oftewel, misschien vertoont de Erlkönig zich wel aan de kind als Erlkönig, als iemand die hem mee wil nemen 'ergens anders heen', en vertoont hij zich aan de vader als gewoon natuurlijke dingen als mist, bomen, bladeren.
Ik zit nu alleen maar hardop te denken hoor...
Hmm... Duidelijk is wel dat Erlkönig en dochters geen lieverdjes zijn. Ga je niet met ze mee, zeg dan maar dag tegen je leven...
(ik lees wel mee, maar heb het momenteel even te druk om te reageren, sorry!)
Post a Comment